TARİHÇE
Demiryolu faaliyetlerimiz ile ilgili bayındırlık hizmetleri II. Meşrutiyetin
ilanından sonra Nafia Nezaretine verilmiştir.
Nafia Nezareti; Müsteşar
Heyeti Teftişiye Reisliği, Nafia Müdüriyet-i Umumiyesi, Demiryollar Müdüriyet-i
Umumiyesi, Turuk-u Muabir Müdüriyet-i Umumiyesi ile Muamelat-ı Zatiye, Muhasebe
Müdüriyeti, Taşrada ise Nafia Başmühendislikleri ile İmtiyazlı Şirketler
Komiserliklerinden oluşmuştur.
20.05.1920 tarih ve 3 sayılı
Kanunla Nafia Nezaretinin görevlerini yürütmek üzere " Nafia Vekaleti
" kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra 26.05.1934 tarih ve 2443
sayılı Kuruluş Kanunuyla kurulan Bayındırlık Bakanlığı; Merkez Teşkilatı, Şose
ve Köprüler, Demiryolları, Yapı İşleri, Münakalat, İmtiyazlı Şirket ve
Müesseseler Şirket ve Reislikleriyle, Malzeme, Zat İşleri ve Muhasebe
Müdürlükleri şeklinde reorganize edilmiştir. 1938 yılında Liman ve Deniz
Hizmetleri Dairesi de İktisat Vekaletinden alınarak Bayındırlık Bakanlığına
bağlanmıştır.
Bakanlık 26.05.1939
tarihinde 3611 sayılı Kanunla, işletme hizmetleri görevleri dışında bırakılarak
yapımcı bir kuruluş haline gelmiş ve bu Kanunla Demiryollar ve Limanlar İnşaatı
Reisliği, Yapı ve İmar İşleri İnşaatı Reisliği, Şose ve Köprüler İnşaatı
Reisliği, Su İnşaatı Reisliği kurulmuştur.
Ayrıca 1911 yılında
Avrupa'da askeri amaçlarla kullanılmaya başlanılan hava araçlarından faydalanma
gereği Yeşilköy Havaalanının yapım çalışmalarının başlatılmasına ve bu suretle
Türk Havacılığının da temelinin atılmasına neden olmuştur.
1945 yılında Şikago'da imzalanan
Sivil Havacılık Antlaşması kararlarına uyularak Yeşilköy'de uluslararası bir
hava meydanı kurulmasına Hükümetçe karar verilmiş ve 1949 yılında hava
ulaştırmasında kullanılan her türlü hava meydanı ve ilgili tesislerinin
uluslararası standartlara göre genişletilmesi ve iyileştirmeleri ile
yenilerinin yapılması görevi 11.04.1949 tarih ve 5367 sayılı Kanunla
Bayındırlık Bakanlığına verilmiştir. Bunun üzerine, Şose ve Köprüler Reisliğine
bağlı olmak üzere bir Hava Meydanları Bürosu kurulmuştur.
1952 yılında NATO'ya
katılmamız nedeniyle askeri amaçlı havaalanlarının yapımıyla da görevlendirilen
Bayındırlık Bakanlığı, söz konusu Büroyu 1954 yılında önce Hava Meydanları
İnşaatı Müdürlüğü olarak organize etmiş, bu arada akaryakıt boru hatları yapımı
ile de görevlendirilen Müdürlük 31.03.1956 tarihinde Hava Meydanları ve
Akaryakıt Tesisleri İnşaatı Reisliğine ( HATİR) dönüştürülerek hizmet
görmüştür.
İki ayrı Reislik halinde
çalışmalarını sürdüren Demiryollar ve Limanlar İnşaatı Reisliği ile Hava
Meydanları ve Akaryakıt Tesisleri İnşaatı Reisliği Bakanlığın 31.10.1971 tarih
ve 614 sayılı onayı ile birleştirilerek " Demiryollar, Limanlar ve Hava
Meydanları Akaryakıt Tesisleri İnşaatı Reisliği" adı altında çalışmalarını
yürütürken 13.07.1972 tarih ve 1609 sayılı Kanunla bu kuruluşun adı "
Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü olarak
değiştirilmiştir.
Aynı Genel Müdürlük
30.09.1977 tarih ve 1977/8 sayılı Bayındırlık Kurulu Kararı ile Demiryollar
İnşaatı Genel Müdürlüğü, Limanlar İnşaatı Genel Müdürlüğü, Hava Meydanları ve
Akaryakıt Tesisleri İnşaatı Genel Müdürlüğü olmak üzere üç ayrı Genel Müdürlüğe
ayrılmıştır.
13.12.1983 tarih ve 180
sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Kuruluş Kararnamesi ile üç Genel Müdürlük
yeniden birleştirilerek "Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı
Genel Müdürlüğü" adını almıştır.
Yapımcı Kuruluş olan
"Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü"
(DLH) ile işletmeci kuruluşların tek bir bakanlık bünyesinde yer almasının yatırımların
tesbiti ve gerçekleştirilmesinde daha olumlu sonuçlar vereceği düşünülerek
Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 182 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamede değişiklik yapan 19.11.1986 tarih ve 3322 sayılı Kanunla Genel
Müdürlüğümüz Ulaştırma Bakanlığına devredilmiş olup, halen bu Bakanlık
bünyesinde Ana Hizmet Birimi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
1 Kasım 2011 tarih, 28102(Mükerrer) sayılı ve KHK/655 karar sayısı ile Resmi
Gazete' de yayınlanan "Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" ile Bakanlığımız
teşkilat yapısı değişmiş olup Genel Müdürlüğümüz "Altyapı Yatırımları
Genel Müdürlüğü" olarak hizmetlerine devam etmektedir.